КР Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 11-мартындагы №135 токтому

Кыргыз Республикасынын бюджеттик системасынын бюджеттеринин  убактылуу бош каражаттарын жайгаштыруу тартибин аныктоо максатында, Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексинин 71, 111-беренелерине, “Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети жөнүндө” Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 13, 17-беренелерине ылайык Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети токтом кылат:

1. Кыргыз Республикасынын бюджеттик системасынын бюджеттеринин  убактылуу бош каражаттарын коммерциялык банктарга жайгаштыруу тартиби тиркемеге ылайык бекитилсин.

2. Бул токтом расмий жарыяланган күндөн тартып он беш күн өткөндөн кийин күчүнө кирет.

Кыргыз Республикасынын

Министрлер Кабинетинин

Төрагасы                                                                                                                                                                                    А.У. Жапаров

Кыргыз Республикасынын бюджеттик системасынын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын коммерциялык банктарга жайгаштыруу тартиби

1.  Жалпы жоболор

1.Бул Тартип Кыргыз Республикасынын бюджеттик системасынын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын бюджетти болжолдоо жана аткаруу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан коммерциялык банктарга жайгаштыруунун жол-жоболорун жана шарттарын аныктайт.

2.Бул Тартипте төмөнкүдөй терминдер жана аныктамалар колдонулат:

1) бирдиктүү казыналык эсеп – Кыргыз Республикасынын бюджеттик системасынын бюджеттеринин акча каражаттары топтолгон, ошондой эле Кыргыз Республикасынын мамлекеттик башкаруу секторунун бюджетин кассалык аткаруу боюнча мамлекеттик органдардын операциялары чагылдырылган ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын борборлоштурулган эсеби;

2) бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын жайгаштыруу боюнча ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган – Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети тарабынан бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын коммерциялык банктарга жайгаштырууну жүзөгө ашырууга ыйгарым укуктуу аткаруу бийлигинин борбордук органы (мындан ары – ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган);

3) депозит – ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан белгилүү мөөнөткө коммерциялык банктарга жайгаштырылган акча каражаттарынын суммасы;

4) жайгаштыруу жөнүндө макулдашуу – ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган менен коммерциялык банктын ортосундагы депозиттердин суммасын жайгаштыруу шарттарын аныктаган макулдашуу.

3. Бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош акча каражаттарын жайгаштыруу бюджеттик каражаттарды натыйжалуу башкаруу максатында жүзөгө ашырылат.

4., Бирдиктүү казыналык эсептеги акча каражаттарынын минималдуу өлчөмү коммерциялык банктарга жайгаштырылгандан кийин Кыргыз Республикасынын республикалык бюджети боюнча бир айлык эмгек акы төлөө фондунун көлөмүнөн кем эмес суммада белгиленет.

5.,Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы (мындан ары – Улуттук банк) тарабынан ликвиддүүлүктү жана өлкөнүн валюта рыногуна мүмкүн болгон таасирди болжолдоо жана башкаруу боюнча тактикалык кадамдарды түзүү максатында, конкреттүү жайгаштыруу көлөмдөрүн көрсөтүү менен алдыдагы коммерциялык банктарга каражаттарды жайгаштыруу жөнүндө Улуттук банкка билдирет.

6. Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин (мындан ары – Министрлер Кабинети) эсептериндеги чет өлкөлүк валюталардагы убактылуу бош каражаттар ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан коммерциялык банктарга ушул Тартипте каралган тартипте жана шарттарда жайгаштырылат.

7. Бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын жайгаштыруудан пайыздык киреше түрүндө алынган акча каражаттары Бирдиктүү казыналык эсепке которулууга тийиш, аларды андан ары пайдалануу Министрлер Кабинетинин тиешелүү чечимине ылайык жүргүзүлөт.

2. Бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын коммерциялык банктардагы банктык депозиттерге жайгаштыруунун жалпы шарттары

8. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган коммерциялык банктардагы депозиттерге Кыргыз Республикасынын бюджеттик системасынын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын жайгаштырат.

9. Убактылуу бош каражаттарды жайгаштыруу жөнүндө чечим ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын тиешелүү буйругун чыгаруу формасында кабыл алынат.

10. Убактылуу кассалык ажырымды жабуу үчүн зарыл болгон көлөмдө убактылуу кассалык ажырым пайда болгондо ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган жайгаштырылган убактылуу бош акча каражаттарын үч жумуш күндүн ичинде ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын эсебине которуу үчүн мөөнөтүнөн мурда алып коёт.

Мөөнөтүнөн мурда кайтаруу шарттары жайгаштыруу жөнүндө макулдашуу менен аныкталат.

11. Бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттары банктык депозиттерге төмөнкү шарттарда жайгаштырылат:

1) депозиттин валютасы Кыргыз Республикасынын улуттук валютасы же чет өлкөлүк валюта болуп эсептелиши;

2) депозиттин мөөнөтү 12 айга чейин, бирок календардык (бюджеттик) жыл аяктаган мөөнөттөн ашпоосу;

3) ар бир өзүнчө депозит боюнча пайыздык ставка депозиттин бүткүл мөөнөтүнө белгилениши;

4) пайыздык киреше ай сайын төлөнүп, ал эми 1 айга чейинки мөөнөттөгү депозиттер үчүн депозиттин мөөнөтү аяктаганда төлөнүшү;

5) ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жазуу жүзүндөгү талабы боюнча депозиттин суммасын (суммасынын бөлүгүн) мөөнөтүнөн мурда кайтаруу мүмкүндүгү камсыз кылынуусу;

6) бир коммерциялык банкка жайгаштырылган убактылуу бош каражаттардын суммасы жайгаштырылган убактылуу бош каражаттардын жалпы көлөмүнүн 50 пайызынан ашпоосу;

7) депозиттерди коргоо жөнүндө мыйзамдарга ылайык коммерциялык банктар депозиттерди коргоо системасына катышуусу.

12. Депозиттерди жайгаштыруунун мөөнөттөрү жана шарттары бардык коммерциялык банктар үчүн бирдей болууга тийиш.

13. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган өзүнүн расмий сайтына коммерциялык банктарды убактылуу бош каражаттарды жайгаштырууга катышууга чакыруу жана анын бекитилген параметрлери жөнүндө маалыматты жайгаштырат.

14. Коммерциялык банк коммерциялык банктын ыйгарым укуктуу адамынын колу коюлган жана коммерциялык банктын мөөрү менен күбөлөндүрүлгөн кагаз форматында жайгаштырууга катышууга өтүнмө берет.

Өтүнмөнүн формасы ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан бекитилет жана мамлекеттик органдын расмий сайтына жайгаштырылат.

15. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган коммерциялык банктардын жайгаштырууга катышууга өтүнмөлөрүн кабыл алууну камсыз кылат жана каттоону жүзөгө ашырат.

Коммерциялык банктар тарабынан берилген өтүнмөлөр ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан номер берүү, аларды кабыл алуу датасын жана убактысын көрсөтүү менен өтүнмөлөрдү каттоо журналына тиешелүү жазууларды киргизүү жолу менен катталат. Өтүнмө чакыртылып алынган учурда өтүнмөлөрдү каттоо журналында аны чакыртып алуу датасы жана убактысы көрсөтүлөт.

16. Өтүнмөлөрдүн ар бири ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган бекиткен тиешелүү жайгаштыруу параметрлерине ылайык келүүгө тийиш. Өтүнмөнүн милдеттүү талаптары болуп коммерциялык банкка жайгаштырууга каралган каражаттардын көлөмү жана банктык депозиттин пайыздык ставкасы эсептелет.

17. Улуттук жана чет өлкөлүк валюталардагы депозиттер үчүн пайыздык ставкасына ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан Кыргыз Республикасынын бюджеттик системасынын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын коммерциялык банктарга жайгаштыруу боюнча өткөрүлгөн конкурстук тандоонун жыйынтыгы боюнча аныкталат. Эгерде конкурстук тандоо өткөн жок деп таанылса, анда ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын капиталында мамлекеттин катышуу үлүшү бар коммерциялык банктарда талап кылууга чейинки эсептерде жайгаштыра алат. 

18. Депозиттик жайгаштыруунун ар бир учуру үчүн коммерциялык банктар тарабынан өзүнчө өтүнмөлөр берилет.

19. Ушул Тартиптин ченемдерин бузуу менен толтурулган же таризделген, ошондой эле өтүнмөлөрдү кабыл алуу мөөнөтүнөн кеч берилген өтүнмөлөр жараксыз деп табылат жана тандоонун жыйынтыгын чыгарууда эсепке алынбайт.

20. Коммерциялык банктарды тандоону жүргүзүү жол-жоболору ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан аныкталат.

21. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган бюджеттик системанын бюджеттеринин убактылуу бош каражаттарын жайгаштырууга коммерциялык банктарды тандоонун төмөнкү критерийлерин сактоо менен жүргүзөт:

1) коммерциялык банктын банк операцияларын жүргүзүү укугуна Улуттук банктын тийиштүү лицензиясынын болушу;

2) Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарына ылайык Улуттук банк тарабынан белгиленген экономикалык нормативдердин жана талаптардын сакталышы, ошондой эле жайгаштырууга чейинки акыркы 12 айдын ичинде коммерциялык банктарга карата Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарында жана террористтик ишти каржылоого жана кылмыштуу кирешелерди легалдаштырууга (адалдоого) каршы аракеттенүү чөйрөсүндөгү Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган таасир этүү чараларын колдонуунун жоктугу;

3) акыркы эки жыл ичинде финансылык жылдын жыйынтыгы боюнча банктык кызмат көрсөтүүлөр рыногунда чыгашасыз иш жүргүзүү;

4) эсепке алуунун жана отчеттуулуктун акыркы отчеттук жыл үчүн бухгалтердик жана финансылык отчеттуулуктун белгиленген стандарттарына шайкештигин ырастоочу тышкы аудитордун эскертүүсүз корутундусунун болушу;

5) Кыргыз Республикасынын мамлекеттик бюджетине салыктык жана башка милдеттүү төлөмдөр боюнча, ошондой эле мамлекеттик социалдык камсыздандыруу боюнча камсыздандыруу төгүмдөрү боюнча мөөнөтү өткөн карыздарынын жоктугу;

6) Улуттук банкка, ошондой эле башка кредиторлорго жана контрагенттерге карыздарынын жоктугу;

7) коммерциялык банк Кыргыз Республикасынын банктык мыйзамдарында каралган режимде (убактылуу администрация, түз банктык көзөмөл) болбогондугу;

8) эгерде эки же андан көп коммерциялык банк ушул пункттун бардык критерийлерине жооп берсе, тандоонун артыкчылыктуу параметрлери болуп төмөнкүлөр саналат:

– коммерциялык банктын капиталында мамлекеттин катышуу үлүшүнүн болушу; 

– Кыргыз Республикасынын ыйгарым укуктуу мамлекеттик органы тарабынан чыгарылган сатып алынган мамлекеттик баалуу кагаздардын көлөмү;

– коммерциялык банктын капиталынын көлөмү;

– коммерциялык банктын сунуш кылынган эң жогорку пайыздык ставкасы.

22. Өтүнмөлөрү канааттандырылган коммерциялык банктарга жазуу жүзүндө тиешелүү кабарламалар жөнөтүлөт.

23. Жайгаштыруу жөнүндө макулдашууга тараптар тандалып алынган коммерциялык банктардын өтүнмөлөрү канааттандырылгандыгы жөнүндө жазуу жүзүндө кабарланган учурдан тартып 10 (он) жумуш күндүн ичинде кол коёт.

24. Коммерциялык банктардын ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган менен өз ара мамилелери ушул Тартип жана тандалып алынган коммерциялык банктардын ар бири менен түзүлгөн жайгаштыруу жөнүндө тиешелүү макулдашуу менен жөнгө салынат.

25. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган убактылуу бош каражаттарды жайгаштыруу жөнүндө макулдашуунун негизинде тандалып алынган коммерциялык банкта ачылган депозиттик эсепке акча каражаттарын которуу жолу менен жайгаштыруу параметрлеринде көрсөтүлгөн мөөнөттөрдө коммерциялык банкка жайгаштырат.

26. Министрлер Кабинетинин Улуттук банкта ачылган эсептериндеги каражаттарды которуу тиешелүү эсеп келишимине жана Кыргыз Республикасынын башка ченемдик актыларына ылайык эсептеги каражаттарды максаттуу пайдалануунун алкагында эсептин багытталышына ылайык гана жүзөгө ашырылышы мүмкүн.

27. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан коммерциялык банкка жайгаштырылган акча каражаттарын мөөнөтүнөн мурда алып коюу укугу тиешелүү коммерциялык банк менен түзүлгөн жайгаштыруу келишими жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен жөнгө салынат.

28. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган коммерциялык банктын өтүнмөсүндө көрсөтүлгөн маалыматтардын купуялуулугун камсыз кылат.

29. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан мөөнөттүү депозиттер түрүндө жайгаштырылган бюджеттик ресурстарды коммерциялык банктар, коммерциялык банктын Уставында каралган жана Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы тарабынан берилген банктык операцияларды жүргүзүү укугуна лицензияда көрсөтүлгөн максаттарга жумшай алат.

4. Жайгаштыруу боюнча эсептерди жүргүзүү

30.,Жайгаштыруу боюнча эсептерди жүргүзүү тартиби ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган менен коммерциялык банктын ортосунда түзүлгөн жайгаштыруу жөнүндө макулдашууларда көрсөтүлөт.

31. Жайгаштыруу мөөнөтү аяктаган күнү коммерциялык банк депозиттин негизги суммасы жана эсептелген пайыздар боюнча акча каражаттарын жайгаштыруу жөнүндө макулдашууда көрсөтүлгөн реквизиттерге ылайык ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын эсебине өз убагында жана толук көлөмдө которот.

32. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган тарабынан коммерциялык банктын ушул Тартиптин 21-пунктунда каралган тандоо критерийлерине ылайык келбегендиги аныкталган учурда, ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган ошол коммерциялык банкта жайгаштырылган депозиттин суммасын жана ал боюнча пайыздарды мындай ылайык келбөө аныкталган күндөн кийинки бир жумуш күнүнөн кечиктирбестен кайтаруу жөнүндө талапты жиберет.

33. Коммерциялык банк тарабынан жайгаштырылган акча каражаттары өз убагында кайтарылбаган учурда, коммерциялык банк жайгаштыруу жөнүндө макулдашууда аныкталган мөөнөтү өткөн ар бир күн үчүн мөөнөтү өткөн карыздын суммасынан туум төлөйт.

34. Коммерциялык банк тарабынан ушул Тартиптин 10 жана
 31-пункттары аткарылбаган учурда ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган коммерциялык банктын эсептерине милдеттенмелерге шайкеш суммада камак салуу жөнүндө сот органдарына кайрылат.

35. Ушул Тартиптин 32-пунктунда көрсөтүлгөн учурда коммерциялык банк ыйгарым укуктуу мамлекеттик органдын жазуу жүзүндөгү талабы боюнча депозиттин суммасын жана ал боюнча пайыздарды жайгаштыруу жөнүндө макулдашууда аныкталган пайыздык ставкага жана депозиттин иш жүзүндөгү мөөнөтүнө жараша кайтарып берген шарттын болушу жайгаштыруу жөнүндө макулдашууга карата милдеттүү талап болуп эсептелет.

36. Коммерциялык банктар тарабынан көрсөтүлгөн кызмат көрсөтүүлөр үчүн чыгымдар (эсептерди ачуу жана жүргүзүү, ички жана банк аралык төлөмдөрдү жүргүзүү ж.б.) коммерциялык банктардын өздүк каражаттарынын эсебинен төлөнөт.

5. Талаш-тартыштарды чечүү

37. Ыйгарым укуктуу мамлекеттик орган менен коммерциялык банктардын ортосунда суммаларды жайгаштыруу жана төлөө шарттары боюнча келип чыккан бардык талаш-тартыштар Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык чечилет.  

 6. Эсепке алуу  жана отчеттуулук

38.,Коммерциялык банктардын өзүнчө эсептеринде жайгаштырылган убактылуу бош каражаттарды эсепке алуу жана отчету Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары менен жөнгө салынуучу жол-жоболорго ылайык жүзөгө ашырылат.