МААЛЫМ КАТ 

Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине караштуу Финансы-кредиттик фонд (мындан ары - Фонд)Министрлер Кабинетинин чечимдерине ылайык республикалык бюджеттен берилүүчү бюджеттик кредиттерди тескейт, бюджеттик кредит берүүнүн жол-жоболорун өркүндөтөт жана жакшыртат, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин зайым алуучулар менен Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигинин ортосунда түзүлгөн кредиттик келишимдерден келип чыгуучу укуктарын жана таламдарын ишке ашырууну камсыз кылат.

Бюджеттик жана чет өлкөлүк кредиттерди кайтаруу 
 

Бюджеттик кредиттерди өз убагында жабууну камсыз кылуу максатында, Фонд жыл сайын төлөмгө жөндөмдүү субъекттердин карыздарын төлөө графиктеринин негизинде бюджеттик ссудалар жана чет өлкөлүк кредиттер боюнча карыздарды төлөөнүн болжолдуу планын түзөт жана тиешелүү жылга «Республикалык бюджет жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамы менен бекитет.  

6 жылга карата бюджеттик ссудаларды жана чет элдик кредиттерди төлөө динамикасы 

млн. сом

Бюджеттик кредиттерди кайтаруу жана аткаруу далили боюнча болжолдуу план,

млн. сом

Кредиттик келишимдерди тариздөө

млн. сом

Мамлекеттик программаларды жүзөгө ашыруу

1. Өсүмдүк чарбасын, мал чарбачылыгын жана агроөнөр жай комплексин өнүктүрүү үчүн ата мекендик айыл чарба өндүрүүчүлөрүн жеңилдетилген кредиттик ресурстар менен камсыз кылуу максатында 2013-жылдан бери Кыргыз Республикасынын Өкмөтү тарабынан «Айыл чарбасын каржылоо» долбоорлорунун цикли ишке ашырылууда. Бул Долбоорлор ишке ашырыла баштагандан бери 120 682 чарба жүргүзүүчү субъекттерге жалпы суммасы 51,59 млрд. сом которулду. Азыркы учурда Долбоорго республиканын 6 коммерциялык банкы катышууда, алардын жалпы суммасы 4,9 млрд сомду түзөт.

2. Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 16-мартындагы          № 120-р «Агроөнөр жай комплексин кредиттөө» тескемесине ылайык, бул долбоорду кийин алдыга жылдыруу жана ишке киргизүү үчүн Кыргыз Республикасынын Айыл чарба министрлигине өткөрүп берүү менен, КР МФ караштуу Финансы-кредиттик фонд тарабынан бул тармакты өнүктүрүү боюнча иштер жүргүзүлдү.

Жогоруда көрсөтүлгөн тескеменин 2-пункту менен Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине уставдык капиталдарын жогорулатуу үчүн 10 000 000 000 сом бөлүп берүү тапшырылган, анын ичинде: “Айыл Банк” ААК,  5,5 млрд. сом жана “РСК Банк” ААК 4,5 млрд сом.

Азыркы учурда жогоруда көрсөтүлгөн тескемени аткаруунун алкагында «Айыл Банк» ААКга жана «РСК Банк» ААКга 3,4 млрд. сом которулду.

3. Кыргыз Республикасы менен Эл аралык өнүктүрүү ассоциациясынын ортосундагы Микро, чакан жана орто ишканаларды (МЧОИ) өзгөчө колдоо боюнча Долбоорду каржылоо жөнүндө макулдашууну жана Кыргыз Республикасы менен Азия инфраструктуралык инвестиция банкынын ортосундагы Кредиттик макулдашууну ишке ашыруу максатында "Жеке жана финансы секторун ыкчам колдоо" долбоору, Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 28-сентябрындагы № 521-р буйругуна ылайык,  2022-жылы 1-ноябрга карата банктарга 1 126 000 000 сом которулса, анын 916 963 999 сому өздөштүрүлгөн (бул 91,26%) жана 82 165 466 сом банктар тарабынан кайтарылган.

4. Айыл чарба техникасынын лизингин өнүктүрүү боюнча мамлекеттик программаны ишке ашыруу максатында, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн тиешелүү чечимдерине ылайык, «Айыл Банк» ААКсына 2,7 млрд сом өлчөмүндө мамлекеттик зайымдык каражаттар бөлүнгөн. Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 28-мартындагы № 156-т тескемеси менен аталган банкка ЕАӨБ кредиттик линиясы боюнча айыл чарба техникасын лизингге берүү үчүн 271,71 миллион сом берилген.

5. Баткен облусун  өнүктүрүү жана калкка мамлекеттик колдоо көрсөтүү максатында Баткен облусун жеңилдетилген каржылоону караган Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин токтомунун долбоору иштелип чыккан, анда «Баткен облусун жеңилдетилген каржылоо» долбоору Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 31-майындагы №302-р токтому менен бекитилген. Бул Долбоорду ишке ашыруу үчүн 2022-жылга республикалык бюджетте пайыздык чендерди субсидиялоого 50,0 млн. сом өлчөмүндө каражат каралган, анын алкагында 470,0 млн. сом өлчөмүндө жеңилдетилген кредиттер менен камсыздоого мүмкүнчүлүк берет.

Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин жогоруда көрсөтүлгөн буйругун аткаруу максатында, бүгүнкү күндө Кыргыз Республикасынын Финансы министрлиги менен «РСК Банк» ААК, «Айыл Банк» ААК жана «Керемет Банк» ААК ортосунда Долбоор үчүн субсидияларды берүү тууралуу тиешелүү Макулдашуулар бекитилген. 2022-жылдын 3-ноябрына карата бул долбоордун алкагында 330 субъект 244,31 млн сом суммасында каржыланды.

6. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2022-жылдын 26-апрелиндеги № 222-р “Сүт секторунун өндүрүмдүүлүгүн комплекстүү жогорулатуу” тескемесин ишке ашыруу максатында “Кепилдик фонд” ААКтан кабыл алуу-өткөрүп берүү актысы боюнча, 155 481,0 миң сом суммасына 329-ГЗПМ (2050 фермерге) берилген зайымдар боюнча документтер кабыл алынды жана берилген каражаттардын толук кайтарылышын камсыз кылат.

Азыркы күндө 235 субъектам на сумму 88 400,0 тыс. сом өлчөмүндө 235 субъект боюнча кредиттер берилген.

Уюштуруучусу жана акционери министрлик болуп саналган мекемелердин жана ишканалардын ишинин натыйжалуулугун жогорулатуу боюнча чараларды ишке ашыруу

1. Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2021-жылдын 10-декабрындагы № 297 токтомуна ылайык,  «Улуу көчмөндөрдүн мурасы» Улуттук холдинг компаниясы» ААК (мындан ары – «УКМ» ААК) түзүлгөн. Бул токтом менен 100,0 млн сом уставдык капиталдын өлчөмү аныкталып, ошондой эле Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине 2022-жылдын ичинде уюштуруучу катары чыгуу жана «УКМ» ААКнын уставдык капиталынын өлчөмүн 1000,0 млн сомго чейин жеткирүү тапшырылган.

Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 10-июнундагы № 307 токтому менен Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2021-жылдын 10-декабрындагы No 297  «Улуу көчмөндөрдүн мурасы» Улуттук холдинг компаниясы» ААКны түзүү  жөнүндө” токтомунун  2022-жыл ичинде уставдык капиталын 8 000,0 млн сомго чейин жеткирүү бөлүгүнө өзгөртүүлөр киргизилди.

2. Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигинин 2021-жылдын 24-декабрындагы №21 буйругуна ылайык, МФКРге караштуу Финансы-кредиттик фонду   «Майлуу-Суу лампа заводу» ЖЧКсында (мындан ары - «МСЛЗ» ЖЧКсы)  атайын администратордун 100% үлүшүн сатуу боюнча инвестициялык конкурска катышып, анын жыйынтыгы менен 179,9 млн сомго «МСЛЗ» ЖЧКсынын уставдык капиталындагы атайын администратордун 100% үлүшүн алды.

КР ФМ караштуу Финансылык-кредиттик фонддун 2022-жылдын 23-июнундагы № 53-б буйругу менен «МСЛЗ» ЖЧКсы «МСЛЗ» ААК болуп кайра түзүү жөнүндө чечим кабыл алынып, уставы бекитилип, юстиция органдарында кайра каттоодон өткөн. Ошондой эле, «МСЛЗ» ААКнын уставдык капиталы 179,9 млн сом өлчөмүндө аныкталган.

Мындан тышкары, ата мекендик өндүрүүчүлөргө мамлекеттик колдоо көрсөтүү максатында Кыргыз Республикасынын Финансы министрлиги тарабынан Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин токтомунун долбоору демилгеленип, анда «МСЛЗ» ААКга сом суммасында 1000,0 млн.бюджеттик кредит  берүү каралган. Бүгүнкү күндө Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 9-августундагы No424-р буйругунун жана кредиттик келишимдин негизинде 400 000 000 (төрт жүз миллион) сом которулду.

3. “Ишкердикти өнүктүрүү фонду” МКК ААКнын акционеринин укуктарын ишке ашыруу боюнча Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин ыйгарым укуктарын Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлигине караштуу Мамлекеттик мүлктү башкаруу фондунан Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине өткөрүп берүүнү караган долбоор иштелип чыгып жана Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 4-мартындагы No 109 токтому менен бекитилген.

Уставдык капиталды 117 000 000 (жүз он жети миллион) сомго чейин жеткирүү максатында “Кыргыз Республикасынын Мыйзамында 2022-жылга жана  2023-2024-жылдарга болжолдуу  каралган республикалык бюджеттин каражаттарынын эсебинен экономикалык өнүгүү долбоорлорун каржылоого 100 000 000 (жүз миллион) сом бөлүндү.

Кыргыз Республикасынын Финансы министрлиги тарабынан 2022-жылдын 19-июлундагы No 20/508831816569 төлөм тапшырмасы менен уставдык капиталды көбөйтүү үчүн аталган коомго иш жүзүндө 100,0 млн сом которгон.

Мындан тышкары, жеңилдетилген шарттарда кредиттерди берүү жолу менен аялдардын ишкердигин өнүктүрүүнү колдоо максатында, ошондой эле «Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинети жөнүндө» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 13, 17-беренелерине ылайык, Фонд «Ишкердикти өнүктүрүү фонду» МКК ААК аркылуу аялдардын ишкердигин өнүктүрүүгө мамлекеттик колдоо көрсөтүү жөнүндө буйруктун долбоорун демилгеледи. Бул долбоор азыр макулдашуу этабында.

Кошумча иштер

1.  Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине караштуу Финансы-кредиттик фонд тарабынан Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 20-июнундагы № 326 кепилдик берүү тартибин караган токтому менен бекитилген Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин токтом долбоору иштелип чыккан.

Продукциянын сапатын жакшыртуу максатында «Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 20-июнундагы №326 «Улуттук экономиканын субъекттерине кепилдик берүү тартибин бекитүү жөнүндө» токтомуна өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин токтомунун долбоору толукталып иштелип чыгып, ал Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 09.09.2022-ж. № 509 токтому менен бекитилген. Учурда бул жаатта «Текстиль Транс» ЖЧКсы, «ТНК Шумкар» ААКсы менен иш жүрүп жатат.

Учурда бул багытта 2022-жылдын 30-сентябрында «Текстил Транс» ЖЧКсы, «Айыл Банк» ААК жана Финансы-кредиттик фонд менен №022-1/000048144-014.үч тараптуу келишим түзүлгөн. Ошондой эле, «ТНК Шумкар» ААКсы жана JOHN DEERE finfncial менен иш жүргүзүлүп жатат.

2. Кыргыз Республикасынын Экономика жана коммерция министрлиги «Касиет» КПФ ЖЧКсынын бюджеттик кредиттер боюнча карызын төлөөнүн эсебинен «Авторемонт заводу» ачык акционердик коомунун акцияларынын 98,28 пайызын мамлекеттик менчикке кабыл алуу жөнүндө Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин тескеме  долбоорун демилгеледи.

Ошентип, «Авторемонт заводу» ААКсынын 98,28 пайыз акциясынын менчик укуктарына өткөндөн кийин, айыл чарба машиналарын өндүрүү үчүн «Hongfeng Heavy Industry Machinery (Shandong) Co., Ltd.» компаниясы менен  заводдун мүлктүк комплексинин базасында биргелешкен ишкана түзүү пландаштырылууда.

Бул долбоорду ишке ашырууда алгачкы этапта 500дөн кем эмес жаңы жумуш орундарын түзүү күтүлүүдө. Заводдун негизги багыты айыл чарбасында эң көп талап кылынган атайын техникаларды: тракторлорду, жүктөгүчтөрдү, ирригациялык жабдууларды чыгаруу болмокчу.

Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 22-июлундагы №397-т тескемесине ылайык:  

Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине караштуу Финансы-кредиттик фонд менен оор машиналарды кайра иштетүү боюнча Hongfeng Heavy Industry Machinery (Shandong) Co., Ltd жоопкерчилиги чектелген коомунун ортосунда 2022-жылдын 26-июлунда айыл чарба техникаларын өндүрүү боюнча  биргелешкен ишкана түзүү жөнүндө макулдашуу түзүлгөн.

3. Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 29-июлундагы No 406 токтомуна ылайык бюджеттик кредиттөө процессинин натыйжалуулугун жогорулатуу максатында Республикалык бюджеттен берилүүчү бюджеттик кредиттер менен иштөө жөнүндө жобо бекитилген.

4. Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2022-жылдын 9-августундагы № 479-р буйругуна ылайык, «Кара-Балта спирт заводу» мамлекеттик ишканасы менен 2023-жылдын 15-декабрына чейин төлөө мөөнөтү менен 280 000 000 (эки жүз сексен миллион) млн. сом суммасында кредиттик келишим түзүлгөн.

5. Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексине бюджеттик кредиттөө маселелерине түздөн-түз тиешеси бар өзгөртүүлөр киргизилди (“Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексине өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндө” Кыргыз Республикасынын 2022-жылдын 18-январындагы Мыйзамы менен).

Ошентип, Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексинин 31-беренесине ылайык, бюджеттик кредиттер боюнча кредит берүүчүлөрдүн  дооматтарына доонун эскирүү мөөнөтү колдонулбайт, бул бюджеттик кредиттер боюнча карызды сот органдары аркылуу өндүрүп алууда кредит берүүчүнүн кызыкчылыктарын соттук коргоого мүмкүндүк берет жана берилген бюджеттик кредиттерди республикалык бюджетке кайтарууну жогорулатат.

Мындан тышкары, бюджеттик кредиттерди башкарууга байланышкан чыгымдар бюджеттик кредиттерди жабуу үчүн республикалык бюджетке кайтарылган каражаттардын 3 пайызы өлчөмүндө чегерүүлөрдүн эсебинен жабылат, анын 30 пайызы ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга жөнөтүлөт. Ошону менен бирге ушул бөлүктө көрсөтүлгөн чегерилген акча каражаттарын  пайдалануунун тартиби Министрлер Кабинети тарабынан аныкталат.

Ошону менен бирге, Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексинин 105-беренесине ылайык, бюджеттик кредиттерди жабуу үчүн республикалык бюджетке кайтарылган каражаттардан чегерүүлөрдүн эсеби атайын эсептерде жүргүзүлөт. Анын негизинде азыр Фонддун атайын эсеби ачылды.