Министрдин орун басары Кыргыз Республикасынын 2023-жылга консолидацияланган бюджетинин күтүлүп жаткан ресурстук планы 571,6 млрд сомду түзгөнүн билдирди. Натыйжада күтүлгөн пландан ашыкча аткарылып, консолидацияланган бюджеттин иш жүзүндөгү ресурстары 577,6 миллиард сомго жетти. Акыркы 3 жылда Кыргыз Республикасынын жалпы консолидацияланган бюджети эки эсеге өстү.

2023-жылы Кыргыз Республикасынын консолидацияланган бюджетинин ресурстарынын болжолдуу планы 571,6 млрд.сомду түзгөн. Натыйжада күтүлгөн пландан ашып, иш жүзүндө консолидацияланган бюджеттин ресурстары 577,6 млрд сомго жетти. Жалпы Кыргыз Республикасынын  консолидацияланган бюджети акыркы 3 жылда эки эсеге өстү.

Мамлекеттик бюджеттин киреше бөлүгүн аткаруу

Мамлекеттик бюджеттин кирешелеринин жалпы көлөмү алдын ала маалыматтар боюнча 2023-жылдын январь-декабрь айларында (атайын каражаттар, ТИМ, МИ жана финансылык эмес активдерди сатууларды эсепке алганда) 392 129,5 млн.сомду түзүп, белгиленген пландык тапшырма 101,6%да аткарылды.  Ɵткөн жылдын  бирдей мезгилине салыштырмалуу бюджеттин жалпы кирешелери 30,4%га же 91 387,9 млн.сомго өстү.

Отчеттук мезгил үчүн салыктык кирешелердин көлөмү 294 439,3 млн. сомду  же пландык аткаруу 101,8%ды түздү. Өткөн жылдын тиешелүү мезгилине салыштырмалуу салыктык кирешелер 65 477,7 млн.сомго же 28,6%га өстү.

Салык кызматы тарабынан администрацияланган мамлекеттик бюджеттин салыктык кирешелери 182 931,2 млн.сомду түздү, пландык көрсөткүч 100,7%га аткарылды. Ɵткөн жылдын бирдей мезгилине салыштырмалуу салык кызматы тарабынан администрацияланган салыктык кирешелер 18,3%га же 28 280,4 млн.сомго өстү

Бажы кызматы тарабынан администрацияланган салыктык кирешелер 111 508,1 млн.сомду же пландан 103,6%ды түздү. Өткөн жылдын тиешелүү деӊгээлине салыштырмалуу бажылык төлөмдөрдүн жана салыктардын түшүүлөрү 50,1%га же 37 197,3 млн.сомго өстү.

Мамлекеттик бюджеттин салыктык эмес кирешелери каралып жаткан мезгил үчүн 81 246,5 млн.сомду же пландан 101,6%ды түздү. Ɵткөн жылдын бирдей мезгилине салыштырмалуу түшүүлөр 55,7%га же 29 077,8 млн.сомго өстү.

Финансылык эмес активдерди сатуудан кирешелер 237,5 млн.сомду түздү.

Расмий гранттардын түшүүсү 16 206,3 млн.сомду түздү, өткөн жылдын тиешелүү деңгээлине салыштырмалуу гранттардын түшүүсү 3 285,8 млн.сомго азайды.  

Республикалык бюджеттин аткарылышынын негизги көрсөткүчтөрү

Отчеттук маалыматтар боюнча республикалык бюджет 357 736,2 млн.сом суммасындагы жыйынды кирешелердин жана 344 148,3 млн.сом суммасындагы жыйынды чыгымдардын негизинде 13 587,9 млн.сом суммасында профицит менен аткарылды. 2023-жыл үчүн бюджеттин тартыштыгынын такталган көрсөткүчтөрү (-) 8 987,7 млн.сом өлчөмүндө пландалган. 2023-жылдын жыйынтыгы  кошумча нарк салыгынан (НДС), салыктык эмес кирешелерден ашыкча түшүүлөрдөн, ошондой эле республикалык бюджеттин киреше бөлүгүнүн пландык көрсөткүчтөрү 101,4%га аткарылгандыгына байланыштуу  профицит менен түзүлдү. 2022-жыл үчүн тартыштык  (–) 13 050,3 млн.сомду түзгөн.

Киреше бөлүгү

2023-жыл үчүн республикалык бюджеттин жыйынды кирешелеринин жалпы көлөмү план боюнча 352 807,8 млн.сом болсо, 357 736,2 млн.сомду түзгөн. План 4 928,4 млн.сомго ашыгы менен, же 101,4%га аткарылды. 2022-жылга салыштырмалуу  32,3%га же 87 308,9 млн.сомго көбөйгөн. 

Республикалык бюджеттин салыктык кирешелери план боюнча 261 968,6 млн.сом болсо, 266 082,9 млн.сомду түшкөн. План 4 114,3 млн.сомго ашыгы менен, же 101,6%га аткарылды. 2022-жылдын көрсөткүчтөрүнө салыштырмалуу салыктык кирешелердин көлөмү 30,8%га же 62 650,9 млн.сомго көбөйгөн.

Мамлекеттик салык кызматынын салыктык кирешелери план боюнча 154 369,7 млн.сом болсо, 154 574,8 млн.сомду түздү. План 205,1 млн.сомго ашыгы менен, же 100,1%га аткарылды. 2022-жылга салыштырганда түшүүлөр 19,7%га, же 25 453,6 млн.сомго көбөйгөн.

Мамлекеттик бажы кызматынын бажы төлөмдөрү план боюнча 107 598,9 млн.сом болсо, 111 508,1 млн.сом түшкөн. План 3 909,2 млн.сомго ашыгы менен, же 103,6%га аткарылды. 2022-жылга салыштырмалуу бажылык төлөмдөрдүн жана салыктардын түшүүсү 50,1%га, же 37 197,3 млн.сомго көбөйгөн.

Салыктык эмес кирешелер атайын эсептерди эске алуу менен план боюнча 74 112,7 млн.сом болсо, иш жүзүндө 75 445,4 млн.сомду түздү, же  1 332,8 млн.сомго ашыгы менен 101,8%га аткарылды. Өткөн жылга салыштырмалуу салыктык эмес кирешелер 58,8%га, же 27 946,1 млн.сомго көбөйгөн.

Расмий трансферттер боюнча  МИ эске алуу менен план 16 726,7 млн.сом болсо, иш жүзүндө 16 206,3 млн.сом түздү, же 96,9%га аткарылды. Өткөн жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу расмий трансфеттер боюнча түшүүлөр 83,1%га же 3 285,8 млн.сомго азайган.

Чыгымдар бөлүгү

2023-жыл үчүн республикалык бюджеттин жыйынды чыгымдарынын планы 361 795, 6 млн.сом болсо, иш жүзүндө чыгымдар 344 148,3 млн.сомду түздү, же план 95,1%га аткарылса 2022-жылга салыштырмалуу республикалык бюджеттин чыгымдары 60 670,6 млн.сомго көбөйгөн, бюджеттик каражаттардын чыгымдар бөлүгү 97,4%га аткарылган.

 Бюджеттик мекемелерден түшкөн социалдык маанилүү беренелер (эмгек акы, Соцфонго чегерүүлөр, медикаменттер, тамак-аш, жөлөк пул, стипендиялар жана ж.б.) боюнча бардык табыштамалар толук көлөмдө канаттандырылган.

2023-жылдын аягына республикалык бюджеттин жалпы калдыктары 22 626,5 млн.сомду түзүп, анын ичинен бюджеттик каражаттар боюнча 13 879,8 млн.сомду, атайын каражаттар боюнча 8 746,7 млн.сомду түздү.

Консолидацияланган бюджеттин ресурстары

2010 - 2023-жылдардын КР консолидацияланган бюджетинин динамикасы

2010 ж. – 96,5 млрд.сом;

2011 ж. – 125,2  млрд.сом;

2012 ж. – 142,5 млрд.сом;

2013 ж. – 154,8 млрд.сом;

2014 ж. – 182,5 млрд.сом;

2015 ж. – 196,1 млрд.сом;

2016 ж. – 216,5 млрд.сом;

2017 ж. – 229,6 млрд.сом;

2018 ж. – 221,7 млрд.сом;

2019 ж. – 239,6 млрд.сом;

2020 ж. – 247,7 млрд.сом;

2021 ж. – 313,1 млрд.сом;

2022 ж. – 443,1 млрд.сом;

2023 ж. – 577,6  млрд.сом.